Model elastyczności psychologicznej jest modelem opartym na procesach terapeutycznych – transdiagnostycznym. Oznacza to, że terapeuta może zrezygnować z diagnozy DSM/ICD, na której opiera się orzecznictwo psychiatryczne i przy pomocy relatywnie niewielkiego zestawu kategorii i pojęć rozpisać trudność pacjenta – jego psychologiczny problem. Pozwala to pracować z pacjentami z tzw. złożonymi diagnozami (posiadającymi więcej niż jedno rozpoznanie medyczne). W praktyce klinicznej współwystępowanie diagnoz jest częściej regułą niż odstępstwem od normy, zatem ACT pozwala stosować ten sam model rozumienia ludzkiego rozwoju i cierpienia oraz pracować z szerokim spektrum objawów.

Według założeń terapii ACT każde zjawisko można podzielić na dowolną ilość składowych poprzez ich wyodrębnienie i nazwanie, a pełne jego zrozumienie nie jest możliwe bez uwzględnienia kontekstu. Odzwierciedlenie obiektywnej rzeczywistości nie jest zatem możliwe, dlatego terapeuta ACT będzie z pacjentem analizował jego zachowanie nie tylko w kontekście warunków w jakich ma miejsce, ale także przez pryzmat jego następstw. Jeśli nie będzie to podyktowane względami sytuacyjnymi, nie będzie wnikał w odległą przeszłość klienta jeśli w znaczący sposób nie determinuje ona obecnego sposobu reagowania. Decydowały będą względy użyteczności danych informacji dla konceptualizacji zgłaszanego w terapii problemu, sposobu nazwania go przez pacjenta oraz zasadności wdrażania innej, nowej perspektywy rozumienia działań klienta w odniesieniu do realizacji przez niego celów i wartości istotnych. O skutecznej interwencji terapeutycznej będziemy zatem mówić, kiedy uzupełnimy zestaw informacji, w zakresie, w którym pozwala on przy użyciu możliwie małej ilości pojęć przewidywać możliwie najszerszy wachlarz zachowań obecnych i przyszłych, finalnie zyskując odpowiedź na pytanie o czynniki wpływające na zachowanie człowieka oraz o funkcję jaką odgrywa ono w życiu poddanej terapii jednostki. Podobne zachowania mogą służyć zupełnie innym celom i wartościom w życiu poszczególnych osób, u których ten sam objaw pojawia się z odmiennych powodów. Zadaniem osób zaangażowanych w proces terapii – klienta i terapeuty – jest powody te zgłębić.

Wnioski:

Dzięki  poznaniu funkcji objawu możliwe jest większe dostosowanie się do klienta poprzez uwzględnienie zgłaszanych przez niego trudności funkcjonalnych, w miejsce leczenia dolegliwości etykietowanych poprzez hermetyczny język psychiatrii. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w badaniach naukowych prowadzonych nad skutecznością terapii ACT. Dowodzą one, że stosowane w klasycznym CBT techniki poznawcze działają tylko jeśli towarzyszy im kształtowanie elastycznego podejścia do treści psychicznych pomimo, że te ostatnie ostatecznie ulegają przemianie.